Dagbericht beleggen Heeft ECB-beleid niet gewerkt?

Door Simon Wiersma, investment manager (18 oktober 2021, 9.14 uur) - Goedemorgen. Het was een heel ongemakkelijk gezicht hoe de president van de Nederlandse centrale bank (DNB), Klaas Knot, zich gisterenochtend op de televisie verdedigde tegenover de gespreksleider.

Volgens Knot heeft het opkoopbeleid van de Europese centrale bank (ECB) nauwelijks invloed gehad op de daling van de kapitaalmarktrente – en dus niet meegewerkt aan het opdrijven van de huizenprijzen. Opeens zag ik in zijn gezicht de gelijkenis met Pinokkio. Ik denk dat de woordvoerders van DNB ook niet gelukkig kunnen zijn geweest met zijn optreden. 

ECB zal nog lang niet stoppen met opkopen

Als de ECB met haar obligatie-opkoopprogramma volgens Knot geen of nauwelijks invloed heeft gehad op de daling van de rente, dan kunnen ze er dus net zo goed mee ophouden. Ik heb nieuws voor je: dat gaan ze nog lang niet doen. Als het nood-opkoopprogramma (PEPP) volgend jaar maart eindigt, wordt het 'reguliere' asset purchasing programme (APP) naar onze verwachting aangepast. Oftewel: de opkopen van dat programma worden opgevoerd. Volgens Knot mogen we de invloed van de ECB niet overschatten. Daar zijn we het mee eens. Maar andersom mag hij de invloed van de ECB ook niet onderschatten, of hij neemt zijn baan niet serieus. Dat laatste gelooft hij zelf niet, en wij ook niet. Snel door naar de actualiteit, want er gebeurt aan het begin van de nieuwe week alweer genoeg.

Rentes schieten omhoog in de Pacific

De inflatie in Nieuw-Zeeland is in het derde kwartaal op 4,9% uitgekomen. Dat is veel hoger dan de verwachte 4,2% en het hoogste niveau in tien jaar. Beleggers schatten de kans op een renteverhoging volgende maand (met 0,5%-punt) nu hoger in dan 50%. In reactie op het cijfer schiet de 10-jaarsrente met 16 basispunten omhoog naar 2,43%, het hoogste niveau in bijna drie jaar. In het kielzog wordt ook de Australische 10-jaarsrente met 9 basispunten omhoog getrokken en noteert de Amerikaanse 10-jaarsrente 3 basispunten hoger op 1,60%.

Vraag & antwoord over inflatie

Problemen in de toeleveringsketens en hoge energieprijzen zijn wereldwijd de belangrijkste factoren voor de oplopende inflatie. Afgelopen vrijdag hebben we een vraag & antwoord gepubliceerd over wat dit betekent voor beleggers. 

Geen stagflatie verwacht…

Energietekorten en problemen in de productieketen hebben de Chinese groei in het derde kwartaal gedrukt naar 4,9%. Dat is minder dan de verwachte 5% en lager dan de 7,9% in het tweede kwartaal. Vooral de cijfers over de industriële productie en de investeringen vielen tegen. Lichtpuntje is dat de consumentenbestedingen (winkelverkopen) hoger uitvielen dan verwacht. Toch overheerst op de Aziatische beurzen vanmorgen de angst voor afnemende groei en hoge inflatie. Zoals we hier al vaker hebben geschreven, gaan we niet uit van een stagflatie-scenario maar van 'slowflation'. Dat wil zeggen: wel afnemende economische groei en hoge inflatie, maar geen hoge werkloosheid. 

… maar hoge inflatie zal wel tot winstwaarschuwingen leiden

Inmiddels zien we inderdaad dat groeiverwachtingen neerwaarts worden bijgesteld en de inflatieverwachtingen oplopen. Dit heeft onherroepelijk een negatieve invloed op de winstverwachtingen van een reeks bedrijven. Dat de vorige week gepubliceerde kwartaalcijfers van Amerikaanse zakenbanken meevielen was voor ons geen verrassing. Banken en bedrijven uit de sector energie hebben namelijk het minste last – of profiteren juist van – de oplopende energieprijzen, inflatie en rentes. Komende week wordt het spannender en zullen we ongetwijfeld wat winstwaarschuwingen gaan zien. 

Kleine verliezen op Aziatische beurzen

In Japan is de Nikkei-index 0,2% lager gesloten. De Hang Seng-index verliest 0,5% in Hongkong en de beurs van Shanghai noteert 0,3% lager. De Kospi-index is in Seoel 0,3% lager geëindigd, maar de Australische beurs is 0,3% hoger gesloten. Vooral Australische bankaandelen (+1%) profiteren van de opgelopen rente, terwijl IT-aandelen 1,2% lager sloten. Dat beeld gaan we naar verwachting vandaag ook zien op de Europese en Amerikaanse aandelenbeurzen. De futures op de Amerikaanse indices noteren gemiddeld 0,3% lager. De Europese beurzen zullen naar verwachting lager aan de nieuwe week beginnen.

Prima week voor Europese aandelen

Vrijdag sloot de FTSE 100-index in Londen met een winst van 0,4%, onder aanvoering van olie- en bankaandelen, op het hoogste niveaus sinds februari 2020. Onze eigen AEX-index sloot met een winst van 1,2% weer boven de 800 punten. Optimisme over de kwartaalcijfers beheerste vrijdag het beurssentiment. De optie- en future-expiratie van oktober versterkte het optimisme op de Europese beurzen blijkbaar nog iets. De Stoxx Europe 600-index boekte vrijdag een winst van 0,7% en bracht de weekwinst daarmee op 2,7%. Het was de beste week sinds maart. Op de obligatiemarkt steeg de Duitse 10-jaarsrente met 2 basispunten naar -0,17%.

Bankaandelen voeren Wall Street aan

Meevallende kwartaalcijfers van onder andere Goldman Sachs (+3,7%) en beter dan verwachte cijfers over de Amerikaanse winkelverkopen in september (+0,7% tegenover -0,2% verwacht) zorgden vrijdag voor een positieve dag op Wall Street. Een onverwachte daling van de index van het consumentenvertrouwen van de universiteit van Michigan (van 72,8 naar 71, 4 punten; 73,1 verwacht) had nauwelijks invloed op de stemming. De S&P 500-index boekte een winst van 0,75%, de Nasdaq steeg 0,5% en de Dow Jones-index won 1,1% onder aanvoering van bankaandelen (+2,4%).

Rentestijging verwacht

De Amerikaanse 10-jaarsrente steeg 6 basispunten naar 1,57% na de scherpe daling op donderdag. Zorgen over de afname van de economische groei kunnen de lange rente drukken, maar voor nu houden we er rekening mee dat de hoge grondstoffen- en energieprijzen de inflatie(verwachting) verder zal opstuwen en daarmee ook de kapitaalmarktrentes. Het verminderen van de obligatie-opkopen door de Fed, waarvan we de aankondiging volgende maand verwachten, zal daar ook aan bijdragen.

Agenda van vandaag

Op de agenda voor vandaag staan onder andere cijfers over de industriële productie in de VS en de vertrouwensindex van Amerikaanse huizenbouwers. Er wordt verwacht dat de NAHB-index deze maand is gedaald van 76 naar 75 punten. Kwartaalcijfers verwachten we vandaag van onder andere Koninklijke Philips en State Street. Fijne week! Groet, Simon.