Dagbericht beleggen ​Euforie bij beleggers, maar nog veel te vroeg om de bel te luiden

Goedemorgen. Het zonnetje schijnt, de lucht is blauw, steunprogramma's: kom maar gauw! Misschien een beetje een flauwe opening, maar het geeft wel aan hoezeer beleggers uitkijken naar de noodzakelijke steunmaatregelen van centrale banken en overheden. 

Congres VS akkoord over steunpakket

Gisteravond was het dan eindelijk zover, dat ook het Amerikaanse Congres overeenstemming bereikte over een noodpakket van $2.000 miljard, ongeveer 10% van het Amerikaanse bruto binnenlands product (bbp), om Amerikaanse bedrijven en burgers te steunen in deze zware tijden van de coronacrisis. De 10% staat, even simpel berekend, gelijk aan zo’n zes weken steun. Daarna wordt de Amerikaanse economie geacht om weer op volle kracht te draaien. President Trump gaf aan dat de VS na Pasen (zondag 12 april) weer open is voor zaken. Ik help het hem hopen, maar ik vrees dat het iets te optimistisch is. Er is in Europa en de VS immers nog weinig zicht op een afname van het aantal nieuwe coronapatiënten. Niet alleen in ons eigen land, maar ook in Italië en Spanje loopt het aantal dodelijke slachtoffers nog steeds, of weer, op. De kans is dan ook groot dat de (gedeeltelijke) 'lockdown' langer gaat duren, wat betekent dat de economische impact heftig zal zijn.

Economie eurozone vrijwel tot stilstand

Gisteren kregen we een eerste indicatie van de economische impact van de coronacrisis. Zowel in Europa als in de VS werden voorlopige inkoopmanagersindices bekendgemaakt. Zoals verwacht is in Frankrijk, Duitsland en de eurozone als geheel de economie deze maand vrijwel tot stilstand gekomen. De index van de dienstensector daalde naar respectievelijk 29, 34,5 en 28,4 punten. Er was geen analist die niet op een daling had gerekend, maar de klap was sterker dan verwacht. Een niveau onder de 50 wijst op krimp. De bedrijven die aan de maandelijkse enquête hebben meegedaan, geven aan dat het aantal ontslagen op het niveau ligt van 2009. 

Problemen in leveringsketen

De deelindices van de productiesector daalden veel minder sterk, waardoor je zou kunnen denken dat het wel meevalt. Niets is minder waar. De index van de productiesector wordt vertekend doordat leveringsvertragingen als positief worden meegeteld. In een normale economische situatie is dit een teken van kracht, nu geeft het vooral aan dat er problemen zijn in de leveringsketen. De samengestelde index (productie- en dienstensector) van de eurozone daalde van 51,6 naar 31,4 punten, het laagste niveau sinds de reeks begon in 1998. 

Ook in VS sterke groeivertraging

De Amerikaanse inkoopmanagersindex is volgens onderzoeksbureau Markit in maart gedaald van 49,6 naar 40,5 punten. Dat is de sterkste daling sinds oktober 2009. Met een nog steeds oplopend aantal nieuwe coronapatiënten, zeer onzekere vooruitzichten en, met uitzondering van China, steeds meer beperkende maatregelen die het openbare leven in grote delen van de wereld platleggen, kunnen we stellen dat we het ergste nog niet hebben gehad. 

Sterke herstelrally op de beurzen…

Beleggers dachten daar gisteren heel anders over! Zoals we de afgelopen dagen wel vaker hebben gezien, volgde gisteren een ongekende herstelrally na de forse koersdaling in de afgelopen weken. Aanleiding voor het optimisme was de hoop op een akkoord over een stimuleringspakket in de VS. En als de koersen stijgen, volgen er vaak veel (nieuwe) beleggers die bang zijn om de boot te missen. Ook wel FOMO genoemd, oftewel 'fear of missing out'. Een soort van positieve angst.

… maar nog te vroeg om de bel te luiden

Na de historische correctie in de afgelopen weken, is de hoop dat we het dieptepunt op de aandelenbeurzen achter de rug hebben, ook heel goed te begrijpen. Het is echter nog te vroeg om de bel te luiden en de weging van aandelen te verhogen. Voor een duurzame herstelbeweging zijn naar mijn mening drie dingen noodzakelijk. 

Minder besmettingen en meer steunmaatregelen nodig

Ten eerste willen we een afname zien van het aantal nieuwe coronabesmettingen. Maandag zagen we nog een recordaantal nieuwe besmettingen van 41.500. Gisteren was een kleine daling te zien naar 40.100, maar daarmee kunnen we natuurlijk nog niet van een trendomkeer spreken. Ten tweede willen we de minimaal noodzakelijke stimuleringsmaatregelen zien door overheden en centrale banken. Vooral die laatste zijn heel goed bezig, maar overheden kunnen en moeten nog (veel) sneller en (veel) meer doen om het 'economische gat' als gevolg van de coronacrisis te overbruggen. 

Wat is impact op economie en bedrijfswinsten?

Als laatste willen we waarderingen zien die de economische impact en winstgroeiverwachtingen weerspiegelen. Voor sommige sectoren is dit misschien wel het geval, maar voor veel andere nog niet. Als stelregel kun je een gemiddelde winstdaling van 10% hanteren voor elke 1% krimp van de economie. De grote vraag is nu hoe sterk de economie krimpt in de komende kwartalen, en hoe snel het herstel volgt. Veel ligt in de handen van overheden en centrale bankiers, maar nog veel belangrijker is hoe snel we het coronavirus onder controle krijgen. En die vraag kan helaas niemand beantwoorden.

Waarschuwing voor teveel optimisme

De wereldwijde aandelenbeurzen werden gisteren vooral gedreven door hoop. En dat is mooi! Het geeft de beleggende burger in ieder geval weer wat moed. Tegelijkertijd waren de volumes niet overtuigend en waren het vooral de aandelen die de afgelopen weken het sterkst waren gedaald, die het hardst herstelden. De enorme koersbewegingen die we nu op dagbasis zien, zijn meestal geen voorbode van een duurzaam herstel. Houd daar rekening mee. In oktober 2008 zagen we vergelijkbare bewegingen, pas in maart 2009 werd de bodem bereikt. Met het risico dat ik als pessimist wordt bestempeld, wat ik zeker niet ben, wil ik toch even waarschuwen voor teveel optimisme.

Sterkste dagwinst sinds november 2008

Op de Europese beurzen heerste een hosannastemming. Na de ongekende stimuleringsacties door centrale banken, was de aandacht en hoop gericht op het steunpakket van het Amerikaanse Congres. Vooruitlopend op een akkoord, vlogen de aandelenkoersen met ongekende snelheid omhoog. Ik kan me de laatste keer niet herinneren dat aandelen als Royal Dutch Shell en Daimler ruim 20% koersstijging op één dag noteerden. Zulke bewegingen zijn niet normaal en zijn geen signalen van bodemvorming. De Stoxx Europe 600-index boekte uiteindelijk een winst van 8,4%, de sterkste dagwinst sinds november 2008. De hardst gedaalde sectoren, zoals energie (+16,8%) en financiële waarden (+11,1%), schoten als een ingedrukte veer omhoog. Ook op de obligatiemarkt zagen we een typische ‘risk-on’-beweging, met lagere risicopremies op bedrijfsobligaties en een vijf basispunten hogere Duitse10-jaarsrente van -0,32%. De dollar sloot vrijwel onveranderd op 1,076 tegenover de euro.

Euforie op Wall Street…

Ook op Wall Street gingen alle remmen los. De hoop op het steunpakket leidde tot ongekende euforie bij beleggers. De S&P 500-index steeg met 9,4%, de sterkste stijging sinds eind 2008. De Nasdaq-index boekte een winst van 8,1% en de Dow Jones Industrial-index knalde maar liefst 11,37% omhoog. Dat is de sterkste stijging sinds 1933! Er zullen weinig lezers zijn die zich dat kunnen herinneren. Net als in Europa liepen de rentes op staatsobligaties iets op, maar veel minder dan je bij een euforische stemming zou verwachten. Voor een deel valt dit natuurlijk te verklaren doordat de Fed als grote koper optreedt en de rentes laag probeert te houden. De Amerikaanse 10-jaarsrente steeg met 6 basispunten naar 0,85%.

… en op de Aziatische beurzen

Ondanks dat het uitstellen van de Olympische Spelen de Japanners een hoop geld zal kosten, is de Nikkei-index vanmorgen ruim 8% gestegen. Ook op de andere Aziatische beurzen heerst een stemming dat we het ergste hebben gehad en dat het nu alleen maar beter wordt. Wij zien het meer als een correctie op de snelste 'berenmarkt' ooit. Of we de bodem hebben gezien, hangt af van de ontwikkeling van het coronavirus. Wij durven niet te beweren dat we het ergste hebben gehad, we hopen het natuurlijk wel. Net als gisteren zie ik veel groen op mijn koersenscherm. De Koreaanse Kospi-index is 5,9% hoger gesloten en de Hang Seng-index noteert 3,3% hoger in Hongkong. De beurs van Shanghai plust op het moment van schrijven 2,2% en de beurs van Australië is 5,5% hoger gesloten. De termijncontracten op de Amerikaanse aandelenindices staan licht hoger. We verwachten dat de Europese beurzen hoger zullen openen.    

Agenda van vandaag 

Op de agenda voor vandaag staan onder andere definitieve groeicijfers van het vierde kwartaal uit Nederland en inflatiecijfers uit het VK. Verder krijgen we de definitieve stand van het ondernemersvertrouwen in Duitsland en cijfers over de duurzame orders in de VS. Dit betreft cijfers over februari, waarin de impact van de coronacrisis slechts gedeeltelijk zichtbaar zal zijn. Er wordt een daling van 1% op maandbasis verwacht.
  
Fijne dag en blijf gezond! 

Groet, Simon